VARROA bestrijding
De VarRoaMijt
De vrouwelijke mijt, die zowel de volwassen bijen als het broed van de bijen aantast, is hel bruin en heeft een ovale vorm. De lengte is iets groter dan 1 mm de breedte ongeveer 1,6 mm. Het lichaam is bedekt met een rugschild, de vier paar korte gebogen poten zitten verscholen onder het rugschild. De mannelijke mijt is kleiner en eerder rond. Zijn kleur is grijs-bruin.
Bestrijding varroa door selectie
Omdat ik mijn bijen niet graag behandel met vergif, ben ik in 1995 al begonnen met mierenzuur. In 1996 heb ik enkele van mijn Buckfast moeren (KI) niet behandeld en in 1997 heb ik 35% niet behandeld. In 1998 heb ik de stoute schoenen aan getrokken en heb ik mijn hele stand niet behandeld.
Mijn stand bestaat gemiddeld uit 50 productievolken en 25 teeltkastjes (ingewinterd).
Alleen in het voorjaar van 1999 heb ik volken verloren (ongeveer 1/3).
De volken die overgebleven waren, zagen er goed uit en kwamen allen van lijnen (1996) die ik al enkele jaren niet meer behandelde voor Varroa.
In het voorjaar van 2001 kwamen alle volken goed en gezond de winter uit.
Alle volken komen in dit geval van KI moeren die al vijf jaar niet zijn behandeld. Ook in het voorjaar van 2001 zijn alle volken goed uitgewinterd (op één na, want dat volk was op een kleine stand tussen het riet leeg gegeten door muizen) De afgelopen jaren heb ik verder geteeld met deze lijnen, en lijkt nu zijn vruchten af te gaan werpen.
Hiermee wil ik nog niet beweren dat ik een Varroa tolerante bij heb geteeld, maar wel een bij die goed om kan gaan met deze mijt.
Hiermee zou ik een lans willen breken voor imkers die ook volken hebben waar bijna geen Varroa in voorkomt, om enkele van hun volken niet te behandelen, en zo steeds met de beste volken verder te gaan.
Van belang is zeker om niet na te telen van volken (moeren) die veel last hebben van Varroa.
Mochten er imkers zijn die ook deze weg zijn ingeslagen dan zou ik daar graag mee in contact komen.
Omdat ik al jaren zelf mijn moeren kunstmatig insemineer, kan ik gerichte paringen maken. Het probleem daarbij is om weer geschikt nieuw bloed te vinden.
Niet alleen het opruimgedrag is belangrijk voor het verwijderen van de varroamijten (controle via de pintest). Zeker zo belangrijk is het poetsgedrag (vlooien) bij elkaar. Iets dat heel mooi te zien is in mijn drieraams dadant kijkkast die in mijn kantoor hangt.
Inmiddels imker ik al weer vijf jaar zonder enige manier van bestrijding en dit geeft erg veel voldoening. In 2001 heb ik meerdere Lamarkii’s geïnsemineerd met goede resultaten. Er is nog meer nieuw materiaal aan geschaft dat hoofdzakelijk geïnsemineerd is. Ook dit materiaal gaat zonder enige behandeling de winter in, in het voorjaar zal blijken welke voor verdere selectie geschikt zijn.
2002 was het zesde jaar zonder behandeling van de bijen. De 60 sterken volken die ingewinterd waren, gaven veel hoop voor de toekomst. De hoogste Varroa besmetting was bij een paar volken in augustus met het hoogste aantal van 18 misvormde werksters per volk. Het lijkt er steeds meer op dat de bijen een evenwicht hebben gevonden waarin ze de varroapopulatie laag kunnen houden.
In 2003 (Na zeven jaar van niet behandelen) is er geen nieuw materiaal aangeschaft. Dde teelt is voorspoedig verlopen er zijn 300 koninginnen geteeld. De voorjaarsverliezen die iedereen had,deden zich niet bij mij voor. Van de zestig volken zijn er eigelijk maar 3 of 4 zonder verklaring verdwenen. Alle verloren volken waren niet dik de winter in gegaan. Bij een teler is elke koningin er een en je wilt ook leren van het inwinteren van iets minder sterken volken.
Eind 2003 zijn al mijn volken vergiftigd tijdens het invoeren op grote tonnen met suikerwater. Ik heb het een paar keer flink aan de stok gehad met jagers, die reden elke keer alles rond de bijenkasten overhoop. 4 dagen na het neer zetten van twee grote vaten met wintervoer waren in een dag al mijn bijen dood. Het suikerwater was vergiftigd met landbouwgif. Ik ben hier ook al mijn raszuivere koninginnen verloren. Er is niet een bij aan de dans ontsprongen.
Ik heb het er heel moeilijk mee gehad, maar kon niks bewijzen. In 2004 is er een zwerm aangevlogen, zo ben ik nu (2010) weer de eigenaar van 4 volken. Wel Buckfast maar van onbekende afkomst. Deze winter heb ik weer 4 volken ingewinterd. Ook de laatste 6 jaar heb ik nooit behandeld. Als je namelijk wel behandeld, zelfs al doe je dit maar een beetje, dan kan je nooit meer bekijken of de bijen echt zonder hulp kunnen overleven. Toen ik in 1996 begon om mijn bijen niet meer te behandelen, werd ik door iedereen voor gek verklaard. Als je minimaal 4 keer per jaar al je volken goed doorzoekt en alle afwijkingen opschrijft, zodat je aan het eind van het jaar een selectie kan maken met welke best verervende koninginnen je verder kunt telen, dan worden je bijen vanzelf resistenter. Ik heb mij de laatste 6 jaar bezig gehouden met de verbouwing van mijn boerderij en de winkel van mijn vrouw. Ik ben in de komende jaren wel van plan om weer meer werk te gaan maken van de teelt. Maar dan weer met raszuivere Buckfasten.
Mei 2011, de vier ingewinterde (nog steeds onbehandeld) volken zijn alle vier goed uit de winter gekomen en zijn mooi dik de koolzaaddracht ingegaan.
In 2012 heb ik vijf volken ingewinterd en ze zijn alle vijf goed door de winter gekomen. In 2013 heb ik mijn volken gesplitst na de koolraad oogst en heb ik 14 volken en 8 kleine volkjes op 5 ramen ingewinterd. Nu half maart 2014 vliegen alle grote volken en zijn ze goed de winter door gekomen. Van de 8 kleine volkjes (twee in een segeberger) zijn er vijf goed de winter uit gekomen, twee die samen in een kast zaten en erg dik waren in het najaar zijn helaas toch verhongerd. Alle bijen dood onderin en overal in de raten zaten dode bijen met geen kruimel voer meer. een volkje is door onbekende oorzaak de winter niet uitgekomen (had nog wel voer) Ook dit jaar zijn mijn volken weer zonder behandeling de winter door gekomen. Ook het komend jaar ga ik weer natelen van de volken die het minst of geen (last van) varroa’s hebben.